Geschiedenis wereldwinkel
Alphen aan den Rijn
De geschiedenis van onze organisatie
Geschiedenis wereldwinkel
1971
Start met het denken over een Wereldwinkel in Alphen aan den Rijn.
29
Vrijwilligers
1983
Officiële geboortedatum
100%
Eerlijke handel
Begin in 1971
Comité wil Wereldwinkel in Alphen
De eerste berichten over een Wereldwinkel in Alphen aan den Rijn zijn op 8 juli 1971 te lezen in het Leidsch Dagblad. Daarin stond het volgende:
Comité wil Wereldwinkel in Alphen.
Sinds kort is een actiecomité begonnen om in samenwerking met de landelijke organisatie en reeds bestaande Wereldwinkels, ook in Alphen aan den Rijn een Wereldwinkel te openen.
Er bestonden toen ongeveer 125 Wereldwinkels en ze waren allemaal aangesloten bij de Landelijke Vereniging voor Wereldwinkels. De meeste winkels hadden een afbraakpand of een ruimte van de kerk ter beschikking. De voornaamste doelstelling van de winkels was de verkoop van artikelen uit ontwikkelingslanden. Bovendien ging het erom de bestaande tolmuren van de arme naar de rijke landen te verwijderen.
Markt en huisverkoop
De jaren tachtig
Na de oproep uit 1971 is het lange tijd stil. Waarschijnlijk is toen wel de verkoop van koffie aan huis begonnen. Zeker is dat er in 1981 een nieuwe actiegroep actief wordt. Op 17 november van dat jaar vindt de oprichtingsbijeenkomst plaats in gebouw Nabij aan het Lauraplein. Er wordt gestart met een kraam op de markt en met huisverkoop. Het werken op de markt gebeurt elke eerste en derde zaterdag van de maand en is niet altijd een pretje, zeker niet in de winter of tijdens flinke regenbuien. De vrijwilligers nemen matjes mee om koude voeten tegen te gaan. Wel wordt er om het uur gewisseld, zodat het redelijk te doen is. Helaas wordt het postpapier soms nat en mooie breekbare spullen kunnen niet op de markt worden verkocht omdat ze telkens weer ingepakt en uitgepakt moeten worden.
Statuten 1983
De officiële geboortedatum
Op 18 oktober 1983 gingen de oprichters mevrouw C. van Meegen en mevrouw M. Hoving- van Son naar de notaris en passeerden de statuten. Thans beschouwen we deze datum als de officiële geboortedatum van Verenging Wereldwinkel Alphen aan den Rijn. De doelstelling die toen is opgesteld wordt nog steeds gehanteerd en luidt:
“De vereniging stelt zich ten doel om vanuit het beginsel van solidariteit samen te werken met de armste bevolkingsgroepen uit de zogenoemde Derde Wereld, ten einde de sociaaleconomische levensomstandigheden te verbeteren. De vereniging tracht dit doel te bereiken door:
- Stimulering van de verkoop van producten, waarvoor in het land van herkomst geen of onvoldoende mogelijkheden voor verkoop bestaan, hetzij in rechtstreeks overleg met groepen in de Derde Wereld,* hetzij met gebruikmaking van kanalen van andere instellingen die hetzelfde doel beogen.
- Het actief bevorderen van de bewustwording van de bevolking van Alphen aan den Rijn van de sociaaleconomische omstandigheden van bedoelde bevolkingsgroepen, van productie- en handelsstructuren.
- Andere wettige activiteiten in de ruimste zin, welke voor verwezenlijking van het doel van de vereniging bevorderlijk kunnen zijn.”
*Tegenwoordig spreken we van ontwikkelingslanden.
Het eerste pandje
In het Pancratiusgebouw
Op 5 mei 1984 wordt het eerste pandje in het Pancratiusgebouw geopend door burgemeester M. Paats. Helaas is de vreugde van korte duur want al na een half jaar moesten we daar weg. Toen was de vraag, waar moeten we heen met de voorraad? Gelukkig waren Simon en Ciska van Vliet bereid hiervoor een slaapkamer af te staan. Dit zou maar even duren maar het werd jaren. De verkoop op de markt werd weer opgepakt. We vonden ook nog een tijdje huisvesting in de Oudshoornse school en de muziekschool.
Eerste echte winkel
In 1997
De verbouwing van het stadshart maakte de eerste echte winkel mogelijk. We konden ter voorkoming van kraak terecht in een pand aan de Julianastraat (80). Dit was de kans om te testen of een winkel zou aanslaan. De winkel werd op 7 februari 1997 geopend. Aanvankelijk waren de openingstijden beperkt en wel van woensdag tot en met zaterdag. Al snel werden deze tijden uitgebreid tot de hele week. “Van een aardige charitatieve organisatie is de Wereldwinkel uitgegroeid tot een volwaardig bedrijf” aldus Hans Smit en Berry Wijnans, beide bestuurslid in een plaatselijke krant.
Hooftstraat 2000 – 2012
Bestaansrecht voor de Wereldwinkel
Na drie jaar kwam de slopershamer écht in zicht en was er zoveel vertrouwen in bestaansrecht voor de Wereldwinkel dat het bestuur besloot een pand te kopen in de Hooftstraat (62). De aankoop werd mede mogelijk gemaakt door kleine leningen van vrijwilligers en steun van Fair Trade en de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels. De voorganger van de Wereldwinkel was een wolwinkel. Er moest heel wat vrijwillig werk verzet worden om alle hokjes voor breimaterialen te verwijderen en er een strakke winkel van te maken. Op 15 april 2000 werd de winkel geopend door een veiling onder leiding van burgemeester Schoof. ’s Avonds was er voor de vrijwilligers een koud buffet in het oude pand aan de Julianastraat.
Helaas bleek na enkele jaren dat ook dit pand gesloopt moest worden. Het lukte om aan de overkant op nummer 67 een pand te huren. Dus weer aan de slag met de verfkwast. Het was een goed moment om mee te doen met de nieuwe huisstijl voorgeschreven door de Landelijke Vereniging voor Wereldwinkels. De kleuren paars en geel kwamen op de muren en oranje op de vloer. Op 14 oktober 2006 vond de opening plaats. Hier konden we blijven tot april 2012.
Grote veranderingen 2012
Zelfstandig verder
Eind 2011 neemt de vereniging twee belangrijke besluiten. Gezien de onvrede betreffende het functioneren van de Landelijke Vereniging voor Wereldwinkels besluit Wereldwinkel Alphen aan den Rijn haar lidmaatschap op te zeggen en zelfstandig verder te gaan. De tweede belangrijke verandering is de verhuizing naar een ander winkelpand. Door de plannen van de gemeente voor hervorming van de Lage Zijde liep het aantal bezette winkels in ons deel van de Hooftstraat terug. Hierdoor verminderde ook bij de Wereldwinkel de toeloop van klanten. Na twaalf jaar een winkel in de Hooftstraat te hebben gehad, verhuisden we daarom in april naar de Prins Hendrikstraat. Dit betekende terug naar de Hoge Zijde waar meerdere bekende winkels ook naar toe zijn verhuisd. We zien in dit andere pand een ander publiek. Zo is er bijvoorbeeld minder belangstelling voor wierook maar zien we de bewoners van het zorgcentrum aan de overkant regelmatig in de winkel voor kleine food aankopen. De feestelijke opening door burgemeester Bas Eenhoorn vond plaats op 21 april. Het Wereldvrouwenkoor vrolijkte de feestelijkheden extra op.
In het najaar van 2018 heeft het pand aan de Prins Hendrikstraat een flinke opknapbeurt gehad. De donkere kleuren zijn verdwenen en zo ontstond er een vrolijke lichte winkel. De feestelijke heropening werd samen met het vijfendertig jarig bestaan gevierd.
Organisatie en werkzaamheden
Goed georganiseerde werkeenheid
Om een winkel volledig door vrijwilligers te laten draaien is een goed georganiseerde werkeenheid nodig. Naast het bestuur kent Wereldwinkel Alphen aan den Rijn een winkelleider (Berry Wijnans) en een aantal werkgroepen met eerstverantwoordelijken. Een belangrijke werkgroep is de inkoop. Deze groep gaat met een aantal medewerkers regelmatig naar Culemborg om in te kopen. We kopen in bij Fair Trade Original en andere erkende importeurs.
Voor kerstpakketten is een aparte werkgroep. Deze groep begint in de zomer met het mailen en aanschrijven van bedrijven. Het inpakken van de pakketten is een grote klus, waar soms een aparte ruimte voor ingehuurd moet worden. Helaas neemt de verkoop van kerstpakketten de laatste jaren af.
De eerstverantwoordelijken van de werkgroepen komen één keer per kwartaal bijeen in het hoofdenoverleg voor afstemming en voor het bepalen van de acties voor de komende maanden.
Vrijwilligers
Zonder geen bestaan
Zonder vrijwilligers zou de Wereldwinkel niet kunnen bestaan. Op dit moment (januari 2020) staan er 33 namen op de lijst. De meeste mensen staan uiteraard in de winkel en nemen daarnaast deel aan het bestuur en/of een werkgroep. Er zijn ook mensen belast met speciale taken zoals het ophalen van oud papier, bezorging en technische hulp.
Elke vier weken wordt een rooster gemaakt zodat iedereen precies weet wanneer er gewerkt moet worden.
Voor de communicatie onderling hebben we een logboek dat dagelijks bijgehouden wordt en een tweemaandelijkse nieuwsbrief.
Tenslotte zijn er mappen met informatie over: producten, manier van werken, taken en verantwoordelijkheden en ARBO.
Beste kleine winkel
Begrip in Alphen aan den Rijn
In 2008 werden we gekozen tot beste kleine winkel van het jaar. Uit het juryrapport:
“De Wereldwinkel is inmiddels al 25 jaar een begrip in Alphen aan den Rijn. De winkel wordt gerund door een groep van 40 vrijwilligers. Bij binnenkomst kom je in een ruim gesorteerde winkel die overzichtelijk is ingedeeld. Er zijn zoveel leuke dingen dat er altijd wel een keuze te maken valt”.
Namen noemen
15 minutes of fame
Het noemen van namen is altijd gevaarlijk omdat het gevaar bestaat dat er iemand vergeten wordt. Mocht dit zo zijn, dan bieden wij hiervoor excuses aan.
Oprichters zijn de dames:
C. van Meegen en M. Hoving- van Son. Andere mensen van het eerste uur zijn Ria Luttik en Huib Schimmel.
Voorzitter zijn geweest: Cees Schutte, Berry Wijnans, Hans Smit, Ankie Murk, Truus Vonhof en Jeanette Sleeuwits.
Penningmeester zijn geweest: Hans Smit, Hans Kenbeek, Reina Snippe, Ada Reedijk en Henk Bogerd.
Secretaris zijn geweest: Fien Wagemans, Len Groenendijk en Lia Butter.
Adrie Rozema is winkelleider.
Sinds april 2023 bestaat het bestuur uit:
Lenneke Rozestraten voorzitter, Hans de Graaf penningmeester, Jetty de Wolff 1e secretaris, en Hettie van Haaften 2e secretaris. Adrie Rozema is algemeen bestuurslid.
De toekomst
Aan de weg timmeren
Het is belangrijk om aan de weg te timmeren om publiek naar de winkel te trekken. Ook het geven van voorlichting over de doelstelling en achtergrond van de Wereldwinkel is een noodzakelijke taak.
Het bestuur wil de onderstaande communicatieboodschap uitdragen:
De Wereldwinkel is een moderne winkel die op een eerlijke, duurzame en transparante manier zaken doet met producenten uit ontwikkelingslanden. Met haar verkoopactiviteiten wil de winkel het haar klanten mogelijk maken dat zij met hun aankopen een bijdrage leveren aan het welzijn van mensen in deze landen. De bijpassende slagzin hiervoor luidt: De Wereldwinkel voor een beter leven, daar en hier.
De website is sinds 2014 in de lucht. Deze wordt regelmatig gevuld met nieuwe informatie.
Op de Facebookpagina wordt tweewekelijks nieuwe informatie met een foto geplaatst.
Met dank aan Greet Schutte.
L. Butter, oud secretaris
Wereldwinkel Alphen aan den Rijn
juni 2020